Sáng 19/2 (tức mùng 10 tháng Giêng Giáp Thìn), tại thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể (Bắc Kạn) tổ chức khai mạc Lễ hội Lồng tồng Ba Bể năm 2024. Đây là lễ hội lồng tồng (xuống đồng) lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn vào dịp Tết đến, Xuân về, đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Lễ hội Lồng tồng tại vùng hồ Ba Bể có từ thời xa xưa, gắn với truyền thuyết về sự hình thành hồ Ba Bể và được lưu truyền trong dân gian. Trước đây, lễ hội này thường được biết tới với tên gọi Hội Xuân Ba Bể hay Hội Lồng tồng Ba Bể. Những năm trở lại đây, Hội chính thức mang tên Lễ hội Lồng tồng Ba Bể và được tổ chức trong các ngày 9, 10, 11 tháng Giêng hàng năm.

Trước giờ khai mạc Lễ hội, các đại biểu tham dự đã dâng hương cầu quốc thái, dân an tại Đền An Mạ nằm trên một hòn đảo giữa hồ Ba Bể Ngay từ sáng sớm, hàng chục nghìn du khách trong và ngoài tỉnh đã đổ về khu vực tổ chức lễ hội nằm ven hồ, chờ đợi màn khai mạc.

Ảnh 1: Quang cảnh Lễ hội lồng tồng Ba Bể xuân Giáp Thìn 2024

Phần lễ trang nghiêm được tiến hành với màn rước mâm cỗ, dâng cỗ của các chàng trai, cô gái trong trang phục truyền thống. Có 15 mâm cỗ của 15 xã, thị trấn trong huyện Ba Bể được rước về từ Đền An Mạ. Mâm cỗ gồm những sản vật của người nông dân chân chất, mộc mạc, một nắng hai sương cần cù ngoài cánh đồng, trên nương rẫy và sông nước nơi đây. Mâm cỗ lễ thể hiện tâm linh thành kính của người dâng lễ hướng về cội nguồn, cầu trời, khấn phật cho năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, năng suất bội thu, gia súc, gia cầm đầy chuồng, đầy sân; cầu cho quê hương bình an, bản làng thịnh vượng.

Ảnh 2: Nhân dân các xã, thị trấn của huyện Ba Bể dâng lễ cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu

Khai mạc Lễ hội, Chủ tịch UBND huyện Ba Bể Nông Ngọc Duyên nhấn mạnh: “Ngày 27/9/2012, danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.Ngày 19/12/2014, Hội xuân Ba Bể được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia mang tên "Lễ hội Lồng tồng Ba Bể".Đây là cơ hội và cũng là trách nhiệm lớn đối với địa phương trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di tích, giá trị của di sản để đẩy mạnh phát triển du lịch, nghiên cứu khoa học và môi trường, thúc đẩy kinh tế - xã hội, đầu tư xây dựng hạ tầng phát triển du lịch sinh thái bền vững, từng bước xây dựng thương hiệu và quảng bá du lịch hồ Ba Bể, di sản phi vật thể cấp Quốc gia Lễ hội Lồng tồng Ba Bể đến với bạn bè gần xa.”

Năm nay, ngoài các nghi thức xuống đồng, cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, điểm nhấn của Lễ hội Lồng tồng vùng hồ Ba Bể là màn múa bát truyền thống của 250 nghệ nhân các bản làng quanh hồ Ba Bể. Đây là điệu múa bát truyền thống của người Tày đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể vào năm 2022. Theo chia sẻ của nhiều người dân và du khách tham dự Lễ hội Lồng tồng Ba Bể năm nay thì việc tổ chức biểu diễn tiết mục múa bát truyền thống của dân tộc Tày tại Lễ hội là rất đặc sắc và ý nghĩa. Người dân mong muốn Ban tổ chức tiếp tục duy trì những tiết mục truyền thống như vậy và nhân rộng ra các thôn, xã, nhất là vùng du lịch để qua đó giữ lại những bản sắc văn hóa dân tộc.

Ảnh 3: Lần đầu tiên Lễ hội Lồng tổng Ba Bể diễn ra màn biểu diễn múa bát của 250 nghệ nhân, diễn viên quần chúng

Đến với Ba Bể dịp này, ngoài không gian lễ hội với nhiều hoạt động đặc sắc như: thả đèn hoa đăng tại đảo Bà Góa; thi khâu còn; Biểu diễn nghệ thuật; thi giã bánh dày, đẩy gậy, bịt mắt bắt dê, kéo co; trải nghiệm không gian văn hóa đặc sắc của các dân tộc; thi đấu bóng chuyền..du khách còn được hòa mình cùng cảnh sắc thiên nhiên của Vườn quốc gia hoang sơ, hùng vĩ, với hồ Ba Bể trong xanh, mát mẻ ngày xuân mới; tham quan các danh lam thắng cảnh như: Động Puông, Thác Đầu Đẳng, Ao Tiên, Đảo Bà Góa, Động Hua Mạ, Hang Thẳm Phầy, Thác Tát Mạ; trải nghiệm văn hóa tại Làng văn hóa thôn Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc (xã Nam Mẫu)…

Ảnh 4: Vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của hồ Ba Bể trong ngày đầu xuân mới

Tác giả: Hương Liễu – TTVH &XTDL