Lễ khai mạc “Tuần Văn hóa-Du lịch” tỉnh Bắc Kạn năm 2024, diễn ra vào tối ngày 27/4 tới đây, khán giả và du khách sẽ được thưởng thức màn trình diễn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Múa bát của người Tày tỉnh Bắc Kạn” với sự tham gia của 1.000 diễn viên, nghệ nhân. Đây là một trong những sự kiện quan trọng nhằm quảng bá di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “ Múa bát” của người Tày tỉnh Bắc Kạn gắn với hoạt động xúc tiến du lịch của tỉnh đồng thời góp phần gìn giữ, bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của người Tày tỉnh Bắc Kạn trong đời sống hiện đại.
Với chủ đề “Bắc Kạn, Sáng ngời ánh sao”, màn trình diễn của 1.000 diễn viên, nghệ nhân với màn dàn dựng, đạo diễn của NSND Nguyễn Minh Thông sẽ mang đến cho khán giả những trải nghiệm lý thú về nghệ thuật truyền thống và hành trình sâu lắng khám phá về tâm hồn, triết lý sống của đồng bào dân tộc Tày...
Múa bát là điệu múa cổ của người Tày, được hình thành trong quá trình lao động sản xuất từ lâu đời, mô phỏng nghề dệt vải truyền thống của người Tày, được tỉnh Bắc Kạn cũng như các thế hệ người Tày lưu giữ và bảo tồn. Đây là nghệ thuật trình diễn dân gian quan trọng trong dịp Tết, lễ hội truyền thống hằng năm, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Điệu “Múa bát” được các thế hệ người Tày trong tỉnh lưu truyền, gìn giữ.
Điểm đặc biệt của múa bát của người Tày chính là việc sử dụng (bát - đũa) gõ vào nhau tạo ra âm thanh để biểu diễn. Các nghệ nhân Tày thường cầm bát sứ với đôi đũa tre để gõ nhịp trong khi di chuyển và biểu diễn các động tác múa. Những động tác múa này linh hoạt, đòi hỏi sự điều chỉnh chính xác và sự đồng bộ giữa những người bạn diễn. Điều này tạo ra một bức tranh sinh động, mang màu sắc riêng trong văn hóa truyền thống người Tày. Tiếng gõ bát lúc trầm, lúc bổng như thay cho lời kể, lời tâm tình của những người phụ nữ dân tộc Tày Bắc Kạn về công việc ươm tơ, dệt vải… Những động tác, nhịp bước lúc nhanh, lúc chậm, nhịp nhàng, khoan thai đã tạo nên điệu múa bát vui nhộn, đẹp mắt và khỏe khoắn, mong ước cuộc sống đủ đầy, mùa màng bội thu.
Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Múa bát của người Tày tỉnh Bắc Kạn” được các địa phương biểu diễn, lan tỏa giá trị trong các dịp lễ, tết, hội xuân.
Để chuẩn bị cho màn trình diễn, tỉnh Bắc Kạn đã huy động mỗi huyện 60 người, riêng thành phố Bắc Kạn 80 người và 500 em học sinh. Trong suốt hai tháng qua, các em học sinh và diễn viên, nghệ nhân tại các địa phương đã tích cực luyện tập tại chỗ để thuần thục 28 động tác cơ bản của màn múa bát. Và để sẵn sàng cho màn trình diễn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Múa bát của người Tày tỉnh Bắc Kạn” trong đêm Khai mạc “Tuần Văn hóa-Du lịch” tỉnh Bắc Kạn năm 2024, diễn ra vào tối ngày 27/4 tới đây, từ ngày 24 tháng 4 đến nay, tại sân Quảng trường Nhà Văn hóa tỉnh Bắc Kạn, các diễn viên, nghệ nhân cùng Ekip dàn dựng đang nỗ lực tổ chức hợp luyện để sẵn sàng cống hiến cho khán giả và du khách thưởng thức mãn nhãn màn trình diễn giá trị di sản văn hóa đặc sắc này.
Diễn viên, nghệ nhân các huyện, thành phố hợp luyện màn “ Múa bát” tại sân Nhà Văn hóa tỉnh Bắc Kạn sẵn sàng cho màn trình diễn tại Lễ khai mạc “Tuần Văn hóa – Du lịch” Bắc Kạn năm 2024.
Trải qua những thăng trầm lịch sử, múa bát của người Tày Bắc Kạn đã và được lưu truyền, bảo tồn và phát triển trong đời sống tinh thần của các thế hệ, đóng góp không nhỏ vào kho tàng di sản văn hóa độc đáo của các dân tộc Việt Nam, là kết tinh của sự sáng tạo và tinh thần giao thoa giữa con người với thiên nhiên. Với việc truyền dạy, quảng bá và lan tỏa, Bắc Kạn đang đưa múa bát trở thành biểu tượng văn hóa gắn kết cộng đồng bà con dân tộc Tày đồng thời kết nối di sản, lan toả hơn nữa sức sống, tinh hoa văn hóa dân tộc với bạn bè và du khách trong và ngoài nước.
Tác giả: Hương Liễu – TTVH & XTDL
